"Biobased Isoleren maakt mij zelf ook een gelukkiger mens"
Interview met Joost van der Waal, Isoleerbewust

Interview met Joost van der Waal
Biobased Isoleren maakt mij zelf ook een gelukkiger mens
Joost van de Waal bleek al jong een echte praktijkmens. “Als kind bouwde ik samen met een vriend (waarover later meer) hutten met lokale materialen. Gewoon klei zoeken voor een oventje, wilgentakken voor de wanden en barst schrapen voor touw. Die hutten werden natuurlijk voorzien van een dak en zelfs afwatering. Het moest natuurlijk wel goed zijn. Vijf jaar geleden deed ik zelfs nog mee met een Bush Craft in Zweden waar we 2 tot 3 weken lang in de wildernis moesten overleven. Hoewel de meeste deelnemers gewoon in een tent sliepen, bouwde ik mijn eigen hut met takken en een dak van boomschors die ik dakpansgewijs legde, gewoon omdat dat mooi is. Zo hoort het.”.
De klimaatverandering begint buiten en niet achter de computer
“Na mijn lagere school wilde ik al naar een praktische school. Maar ik kwam uiteindelijk toch op een VWO terecht en daarna ‘automatisch’ op een universiteit. En zo rolde ik de architectenwereld in, waarin ik 10 jaar werkzaam ben geweest. Tijdens de coronacrisis werkte ik 40 uur achter een beeldscherm. Daar was ik op een gegeven moment helemaal klaar mee. Na wat onderzoek naar biobased bouwen en isoleren voor het ministerie van BZK, kwam ik erachter dat ik als architect onder een steen had geleefd. We kennen glas- en steenwol wel, en PUR, maar houtvezel, cellulose en stro als isolatie, nee daar had ik nog nooit van gehoord. Ik dacht meteen: hier moet ik iets mee. Het is beter voor je gezondheid en beter voor de natuur. De klimaatverandering begint buiten en niet achter de computer en daar wilde ik mijn steentje aan bijdragen. Ik heb toen die werkhandschoen zelf opgepakt en ben biobased gaan isoleren. Nu werk ik lekker als zelfstandige op de bouwplaats. Ik vind mijn bestaan nu zoveel leuker dan als architect.”

De oprichting van Isoleer bewust
“Het begon met diezelfde vriend van vroeger,” vertelt Joost nu echt gepassioneerd. “Hij woont inmiddels in Zweden en gaf me mijn eerste klus. Daar werd ik zo enthousiast van en na nog wat klussen voor de ‘groene gekkies’ in mijn vriendengroep ben ik mijzelf serieuzer in de markt gaan zetten, vooral via Linkedin en de door mijzelf geschreven Kopersgids.
“Samen met lokale zzp-ers isoleren wij met name bestaande woningen met biobased materialen. Daarnaast geef ik mensen, via mijn platform en Linkedin, advies over biobased isoleren en help ze met hun zoektocht naar de beste oplossingen. In het advies ben ik open en eerlijk, ook als het gaat over de nadelen zoals bijvoorbeeld risico op muizen of brand. Maar ook daar bied ik goede en natuurlijke oplossingen voor.”
Een gezonde woning is ontzettend belangrijk
Joost vervolgt zijn verhaal: “Al tijdens mijn werkzaamheden als architect schrok ik van met wat voor soort materialen wij ons in huis omgeven. Denk aan formaldehyde plaatmateriaal wat kankerverwekkend is, of goedkoop gips waarin veel afvalstoffen van kolencentrales verwerkt zijn. Uit beton kan betongas komen en als je PUR verkeerd mengt brengt dit ook schadelijke stoffen je huis. Glaswol is al helemaal niet goed voor je, want naast dat het jeukt kunnen hele kleine deeltjes in je longen gaan zitten die er niet meer uitgaan. In Duitsland moet dit al afgevoerd worden als asbest.”
“Dit alles staat allemaal zover af van de natuur. Dit wil je toch niet in je woonhuis waar je 90% van je tijd leeft. Maar dit weet bijna niemand omdat producenten ons dat niet vertellen. En ook een aannemer kiest bijna altijd voor goedkoop en bekend materiaal, terwijl bijvoorbeeld leem- en kalkstuc een goede en betaalbare stuc is zonder chemische toevoegingen. Het is vochtregulerend, kan warmte bufferen en het neutraliseert ook nog eens geurtjes.”
“Ik was eens in een strobalen huis met heel veel leemstuc en talloze andere natuurlijke materialen” vertelt Joost verder. “Het leek wel of ik in een in een bos stond, zo fris. Het geeft meer comfort, het is beter voor je natuurlijke weerstand en het geeft minder verkoudheidsrisico’s. Kortom, er zijn talloze gezondheidsvoordelen die natuurlijke materialen bieden ten opzichte van chemische geproduceerde materialen. Alleen jammer dat er nog zo weinig mensen bezig zijn met gezondheid in hun eigen huis. Onderzoek laat dit ook zien. Hoofdpijntjes of bijvoorbeeld vermoeidheid worden niet toegewezen aan de materialen om je heen. Terwijl iemand als Han Vrijmoed juist laat zien welke invloed dit wel degelijk heeft op je gezondheid.”

Han meet alles
Han is een leuke, vreemde vogel. Ik ken hem van de masterclass Bouwbiologie, en daar komen hele leuke voorbeelden van materiaalgebruik en oplossingen voorbij. Veel meer LowTec dan we nu doen, en heel eenvoudig met lokale materialen. Zoals een zeewierhuis, maar dan een moderne uitvoering. Echt fantastisch.”
“Als je Han bezig ziet met zijn apparaten voor het meten van straling, schimmels en dergelijke, dan schrik je van de vele risico’s voor ons welzijn. Dat triggerde mij. Waarom denken we daar zo weinig over na? Laten we dit eens goed in beeld gaan brengen. Gelukkig zijn er momenteel diverse initiatieven om een gezonde woning aantoonbaar te maken met harde cijfers. Dan wordt het ook ineens interessant voor een longfonds of zelfs de politiek. Want dit heeft ook voordelen voor de ziektekosten als geheel in Nederland.”
“Brandveiligheid is wel iets wat altijd aandacht krijgt. Er overlijden in Nederland 45 mensen per jaar als gevolg van een woningbrand, maar als je kijkt hoeveel ziektes en overlijdens er zijn als gevolg van ongezonde leefomstandigheden, dan spreek je wereldwijd over miljoenen per jaar volgens de WHO (World Health Organisation). Alleen is er geen focus op, zoals bij brand wat direct zichtbaar gevaar laat zien.”
Meten is weten
“Koop eens meetapparatuur en ga hier mee aan de slag in je eigen huis. De CO2 schiet omhoog tijdens het bezoek van vrienden, zelf brood bakken geeft veel fijnstof en gezellig een kaarsje aansteken brengt ook best wat ongezonde stoffen in de lucht. En dit ademen we dagelijks in. Maar denk ook eens aan je inrichting. PVC-vloeren bijvoorbeeld. Niemand weet dat als je deze op een vloer met vloerverwarming aanbrengt deze PVC-vloer weekmakers loslaat. Er zijn voorbeelden van mensen die de hele dag hoofdpijn hadden wat hier een direct gevolg van was. Of je wekkerradio naast je bed, je telefoon opladen naast je hoofd terwijl je slaapt, etc. Allemaal voorbeelden van niet-natuurlijke omstandigheden waar we dagelijks in leven.”

Wees zuinig op je eigen lijf
“Mijn advies aan de lezer is: kies nooit voor het goedkoopste materiaal, want daar ligt vaak onze focus. Er is zoveel meer keuze. Onderzoek de mogelijkheden, het is namelijk niet per se duur. Alleen de aanschaf wellicht, maar op termijn is het vaak goedkoper. En vooral gezonder met dus ook lagere ziektekosten als gevolg. Wees je bewust van je leefomgeving. Je hebt maar 1 lijf, en daar mag je best zuinig op zijn.”atie op het product is ook correct. Doe vooral je eigen onderzoek. Kijk niet alleen naar het keurmerk zelf maar ook naar allerhande verdere informatie. Zeker bij kinderen en mensen met allergieën. Dat is belangrijk om gezonder te leven.”